پروتئین گیاهی و حیوانی چه تفاوت هایی دارند؟
حدود 20% بدن انسان از پروتئین ساخته شده است. از آنجاییکه بدن ما پروتئین را ذخیره نمی کند بنابراین بسیار اهمیت دارد که روزانه پروتئین از طریق رژیم غذایی دریافت شود. شما میتوانید پروتئین را از منابع زیادی اعم از منابع گیاهی و حیوانی تامین کنید. بعضی افراد ادعا میکنند که منابع پروتئین چه حیوانی چه گیاهی نباید اهمیت داشته باشد. بعضی هم بیان میکنند که منابع گیاهی نسبت به منابع حیوانی برتری دارند.
در این مقاله همراه هم پروتئین گیاهی و حیوانی را مقایسه میکنیم.
پروفایل آمینواسیدی در پروتئین گیاهی و حیوانی متفاوت است
وقتی که ما غذا می خوریم پروتئین به آمینواسید ها شکسته میشود. پروتئین ها و آمینواسیدها تقریبا برای هر فرآیند متابولیکی در بدن مورد استفاده قرار می گیرند. به هر حال پروتئین های مختلف در انواع آمینواسیدی که شامل می شوند متفاوت هستند. درحالی که به نظر میرسد پروتئین های حیوانی تعادل مناسبی از همه ی آمینواسیدها را دارا هستند, اما بعضی از پروتئین های گیاهی آمینواسیدهای ضروری را کم دارند. برای مثال بعضی از پروتئین های گیاهی کلیدی اغلب متیونین، تریپتوفان، لوسین و ایزو لوسین را کم دارند.
پروتئین ها حیوانی کامل هستند ولی پروتئین های گیاهی نه
در مجموع حدود 20 نوع آمینواسید وجود دارد که بدن انسان از آنها برای ساخت پروتئین استفاده می کند. این آمینواسیدها به دو نوع ضروری و غیرضروری دسته بندی می شوند.
بدن شما میتواند آمینواسیدهای غیر ضروری را بسازد ولی از آنجاییکه قادر به ساخت آمینواسیدهای ضروری نیست بنابراین لازم است که این آمینواسیدها از طریق رژیم غذایی دریافت شوند. برای داشتن سلامت مطلوب بدن شما به همه ی آمینواسیدهای ضروری به نسبت مناسب نیاز دارد. منابع پروتئین حیوانی مانند گوشت، ماهی، طیور و لبنیات به پروتئین هایی که در بدن شما یافت میشود مشابه هستند. این منابع پروتئین کامل در نظر گرفته می شوند زیرا حاوی همه ی آمینواسیدهای ضروری که که بدن برای عملکرد مناسب نیاز دارد می باشند.
اما برعکس منابع پروتئین گیاهی مثل لوبیا و عدس و مغزها منابع غیرکاملی برای پروتئین ها در نظر گرفته میشوند زیرا هرکدام فاقد یک یا چند نوع از آمینواسیدهای ضروری هستند. بعضی از مراجع پروتئین سویا را کامل معرفی میک نند اما پروتئین سویا هم از دو نوع آمینواسید ضروری مقدار خیلی کمی دارد بنابراین این پروتئین هم با منابع حیوانی قابل مقایسه نیست.
بعضی از مواد مغذی در منابع حیوانی پروتئین ها فراوان تر هستند
مسلما پروتئین ها به ندرت به صورت ایزوله و خالص یافت می شوند و اغلب به همراه سایر مواد مغذی در غذاها وجود دارند. غذاهایی که شامل پروتئین حیوانی هستند حاوی چندین ماده مغذی دیگر (که معمولا غذاهای گیاهی فاقد انها هستند) هم هستند. این مواد مغذی شامل :
- ویتامین B12 : ویتامین ب12 معمولا در ماهی، گوشت قرمز و طیور و فرآورده های لبنی یافت می شود. بسیاری از افرادی که از خوردن غذاهای حیوانی امتناع می کنند در این ویتامین دچار کمبود هستند.
- ویتامین D : ویتامین د در ماهی های چرب، تخم مرغ و لبنیات یافت می شود. بعضی از گیاهان هم حاوی آن هستند ولی نوعی از ویتامین د که در منابع حیوانی وجود دارد بهتر توسط بدن مورد استفاده قرار می گیرد.
- DHA : دوکوزاهگزانوئیک اسید (DHA) یک اسید چرب امگا3 ضروری است که در ماهی های چرب یافت می شود. این ماده مغذی برای سلامت مغر مهم است و دریافت آن از منابع گیاهی دشوار است.
- آهن هم : آهن هم عمدتا در گوشت به ویژه گوشت قرمز یافت میشود. این نوع آهن بسیار بهتر از آهن غیر همی که درمنابع گیاهی وجود دارد در بدن جذب می شود.
- زینک(روی) : روی عمدتا در منابع حیوانی مثل گوشت گاو و خوک و بره یافت میشود. همچنین روی از منابع حیوانی بسیار راحتتر جذب و استفاده میشود.
البته که مقدار زیادی از مواد مغذی وجود دارد که در منابع گیاهی یافت میشود و منابع حیوانی دچار کمبود آن هستند. بنابراین مصرف میزان متوازنی از هردو گروه بهترین راه برای دریافت همه ی مواد مغذی مورد نیاز بدن می باشد.
تهیه و تنظیم : نگین رسولی (دانشجو علوم تغذیه و رژیم درمانی)